بحثی دربارۀ آیندۀ حکمت اسلامی
Authors
abstract
حکمت اسلامی با همۀ تنوعاتش گونه ای از مفهومی کردنِ دریافت متفکران اسلامی از عالم و آدم است. این سنت به مثابة یک مشرب فکری در کنار سایر مشارب فکری در برخی از سرزمین های اسلامی، به خصوص ایران، پدید آمده و بسط پیدا کرده است. این سنت از آغاز رویارویی کشورهای اسلامی با عالم جدید، از طریق برخی از نمایندگانش با مسائل تفکر جدید درآویخته است. بر اساس همین تجارب و افق هایی که برای آیندة فرهنگ معاصر قابل تصور است و با نظر به استعدادهای نهفته در این سنت، می توان به بحث دربارۀ آیندة آن پرداخت. کسانی که به حکمت اسلامی در عالم معاصر اهمیت داده و به صورت های مختلفی به تدریس و تحقیق در آن پرداخته اند، سه گونه رویکرد داشته اند: 1.رویکرد آلی؛2. رویکرد اصالی؛3. رویکرد طریقی(راه جویانه). هرکدام از این سه رویکرد، به صورتی در تداوم حیات این سنت نقش داشته اند. حکمت اسلامی در آینده در دو قلمرو می تواند ادامه حیات دهد: 1. در برخی از حوزه های فرهنگیِ جهان اسلام، مثل ایران؛ و در کنار دروس مرتبط با علوم دینی؛2. در حوزۀ فعالیت های دانشگاهی. در این مقاله به طور کوتاه و مقدماتی به امکان های پیش روی این سنت در همین دو قلمرو پرداخته می شود.
similar resources
مقایسه حکمت بحثی و ذوقی نزد ملاصدرا
تامل در نحوه مواجهه ملاصدرا با طریق بخشی فیلسوفان و متکلمان و سلوک ذوقی عرفا در حل مسائل الهیاتی روش شناسی حکمت متعالیه را مورد چالش قرار می دهد و بحث و ذوق از نظر ملاصدرا دو رهیافت کسب معرفتند و اخذ هر یک از آنها مشروط به شرایط خاص است هر دو فرایند دارای مراتب و نیز دارای نتایج واحدند و آنها را باید به عنوان گرایش فطری در حقیقت جویی به کار بست دامنه و گستره هر یک و نیز شرایط خاص آن دو متفاوتند...
full textبحثی تاریخنگارانه دربارۀ موانع یا عوامل ایجاد انقلاب علمی در تمدن اسلامی و غرب
در این مقاله بحث میشود که چرا نمیتوان پرسید چه عواملی مانع انقلاب علمی در جهان اسلام شد. زیرا عین آن عوامل در تمدن غرب مسیحی اواخر قرون میانه نیز وجود داشتند. علاوه بر این، چنین پرسشی به آن معنا است که مسیر طبیعی علم قدیم آن بود که به علم جدید منجر شود، در حالی که این پیشفرض نیز مسلم نیست. نویسندۀ مقاله «روش شناسی بومی و علوم جدید» با اینکه به این نکات توجه داشته است، رسالۀ شمسیه نوشتۀ کاتبی...
full textبحثی دربارۀ فرضیه نسبیت زبانی در گویش باصری فارس
بررسی حوزه های معنایی واژگانی که در یک زبان استفاده می شوند یکی از مباحثی است که نظر زبان شناسان و زبان پژوهان بسیاری را به خود جلب کرده است. تحقیقات در این حوزه از زبان شناسی نشان داده است که تفاوت های ساختاری و واژگانی همراه با تفاوتهای فرهنگی، از عوامل مهم تفاوت زبانها با یکدیگر می باشند. گروهی معتقدند که این تفاوتها، بویژه در حیطه واژگان و حوزه ی معنایی ای که هر واژه، در زبانی خاص در بر می ...
full textبحثی دربارۀ پیوند عمودی خیال در غزلیات حافظ
یکی از مسائلی که در شیوهشناسی شعر حافظ مورد بررسی است، گسستگی محور عمودی خیال و به زعم برخی حافظپژوهان نبودن توالی مفهومی میان بیتهای برخی از غزلها است، که از این رو حافظ از زمینهسازان سبک هندی به شمار آمده است. در این جستار ما کوشیدهایم تا با عنایت به جانمایۀ شعر حافظ؛ یعنی عشق و بر پایۀ تداعیها و گسترش معنایی برخاسته از آن، که باعث آشفتگی و گسستگی ظاهری در پیوند بیتها میشود، کانونی ...
full textبحثی دربارۀ علّت جاودانگی پشوتن در سنّت مزدیسنی
پشوتن، نامبُردارترین پسر گشتاسب در سنّت و ادبیات مزدیسناست. در باب فرجامِ کارِ وی با چند روایت متناقض روبهرو هستیم: نخست مشهورترین روایت بر پایۀ اَسناد و شواهد موجود از گزارشها و روایتهای متون کهن پهلوی، پشوتن یکی از بیمرگانیست که در آخرالزّمان پیش از هزارۀ هوشیدر، علیه بدکاران و دیوان رستاخیز میکند و همچنان در هزارۀ هوشیدرماه، سروری خواهد کرد. دیگری روایتی از چگونگی نامیرایی پشوتن با خوردن ش...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
حکمت معاصرPublisher: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
ISSN 2383-0689
volume 2
issue 1 2011
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023